ATHAKURU INSCRIPTION
Athakuru
Inscription (aatakuuru shaasana,
950 A.D.) is unique among its kind. It was found in a small village called Athakuru in Mandya district
of South Karnataka and currently it is placed in the Government Museum Bangalore.
This inscription was erected during the regime of Kannaradeva
(
Buutuga
kills the Chola king Rajaditya
in a battle with the assistance of one Manalara. (manalaara) Butuga
is bountiful and Manalara requests him to give Kali
in return to his services. After some time, Kali dies in a fight with a wild boar
and Manalara is inconsolably griefstricken.
He erects a hero
stone (veeragallu) to commemorate the loyalty and courage
of the dog. The inscription contain a reference to the
dog. He sets aside sufficient funds to offer regular worship at that place.
The inscription enumerates
the donations made by Butuga to Manalara
and in turn the donations made by Manalara for the up
keep of the hero stone. The fact that such a stone was errected
in honour of a dog leads to further battle between RAshtrakutas and Cholas.
Text of the Inscription
ಸ್ವ
ಸ(ಶ)ಕ[ನೃಪ ಕಾಲಾತೀತ
ಸಂವತ್ಸರ ಸ(ಶ)ತಙ್ಗಳ್
ಎಣ್ಟುನೂಱ್ ಎೞ್ಪತ್ತೆರಡನೆಯ
ಶೌ(ಸೌ)ಮ್ಯಮ್ ಎಂಬ
ಸಂವತ್ಸರಮ್ ಪ್ರವರ್ತ್ತಿಸೆ
ಸ್ವಸ್ತಿ ಅಮೋಘವರಿಷದೇವ
ಶ್ರೀಪೃಥುವಿವಲ್ಲs ಪರಮೇಶ್ವರ
ಪರಮ ಭಟ್ಟಾರಕ ಪಾದಪಂಕಜಭ್ರಮರಂ
ನೃಪತ್ರಿಣೇತ್ರನ್
ಆನೆವೆಡಂಗಂ ವನಗಜಮಲ್ಲಂ
ಕಚ್ಚೆಗಂ ಕ್ರಿ(ಕೃ)ಷ್ಣರಾಜಂ
ಶ್ರೀಮತ್ ಕನ್ನರದೇವಂ.....
ೞು(?)
ವಜಂ
ಚೋಳರಾಜಾದಿತ್ಯನ
ಮೇಲೆ [ಬ]ನ್ದು ತಕ್ಕೋಲಡೊಳ್
ಕಾದಿ ಕೊಂದು ಬಿಜಯಂ
ಗೆಯ್ಯುತ್ತಿೞ್ದು
ಸ್ವ[ಸ್ತ] [ಸ]ತ್ಯವಾಕ್ಯ
ಕೊಂಗುಣಿವರ್ಮ್ಮ
ಧರ್ಮ್ಮಮಹಾರಾಜಾಧಿರಾಜಂ
ಕೋಳಾಲಪುರವರೇಶ್ವರಂ
ನನ್ದಗಿರಿನಾಥಂ
ಶ್ರೀಮತ್ ಪೆರ್ಮ್ಮಾನಡಿಗಳ್
ನನೆಯಗಂಗ ಜಯ[ದ್
ಉ]ತ್ತರಂಗ ಗಂಗ [ಗಾಂ]ಗೇಯ
ಗಂಗ ನಾರಾಯಣ ತನ್
ಆಳು ಸ್ವಸ್ತಿ ಸಕಲಲೋಕ
ಪರಿತಾಪವಿಹತ [ಪ್ರ]ಭಾವತಾರಿ[ತ]
ಗಂಗ ಪ್ರಭಾವೋದರ
ಸಾಗರವಂಶ ವಳಭಿಪುರವರೇಶ್ವರನ್
ಉದಾರ ಭಗೀರಥನ್ ಇಱವಬೆಡೆಂUಂ ಸಾ[ಗರ] ತ್ರಿಣೇತ್ರಂ
ಸೆಣಸೆ ಮೂಗರಿವೊಂ
ಕದನೈಕ ಸೂ(ಶೂ)ದ್ರಕಂ
ಬೂತುಗನ್ ಅಂಕಕಾರಂ
ಶ್ರೀಮತ್ ಮಣಲತರತ[ಂಗ]ನುವರದೊಳ
ಮೆಚ್ಚಿ ಬೇಡಿಕೊಳ್ಳ್
ಎನ್ದೊಡೆ ದಯೆಯ ಮೆಱೆವೊ(ಳ್)
ಎಂಬ ಕಾಳಿಯಂ ದಯೆಗೆಯ್ಯ್
ಎಂದು ಕೊಣ್ಡನಾ ನಾಯ[ಂ]
ಕೇೞಲೆನಾಡ ಬೆಳತೂರ
ಪಡುವಣ ದೆಸೆಯ ಮೊಱದಿಯೊಳ್
ಪಿರಿ[ದು ಪ]ಂಡಿಗೆ
ವಿಟ್ಟೊಡೆ ಪಂಡಿಯುಂ
ನಾಯುಂ ಒಡ ಸತ್ತುವದರ್ಕ್ಕೆಯ್
ಅತ್ತುಕೂರೊಳ್ ಚಲ್ಲೇಶ್ವರದ
ಮುಂದೆ ಕಲ್ಲನ್ ನಡಿಸಿ
ಪಿರಿಯ ಕೆಱೆಯ ಕೆಳಗೆ
ಮಳ್ತಿಕಾಳಂಗದೊಳ್
ಇರ್ಕ್ಕ(ರ್ಖ)ಂಡುಗ
ಮಣ್ಣ[ಂ] ಕೊಟ್ಟರ್
ಆ ಮಣ್ಣನ್ ಒಕ್ಕಲ್
ನಾಡನ್ ಆಳ್ವ್ವೆಂನ್
ಊರನ ಆಳ್ವೊರ್ ಈ
ಮಣ್ಣನ್ ಅೞದೊನ್
ಆ ನಾಯ ಗೆಯ್ದ ಪಾಪಮ[ಂ]
ಕೊಂಡೊಂನ್ ಆ ಸ್ಥಾನಮನ್
ಆಳ್ವ ಗೊರವನ್ ಆ
ಕಲ್ಲಂ ಪೂಜಿಸದ್
ಉಣ್ಡರ್ ಅಪ್ಪೊಡೆ
ನಾಯ ಗೆಯ್ದ ಪಾಪಮಂ
ಕೊಣ್ಡ[ನ್] ಓಂ ಊಱದ್
ಇದಿರಾಂತ ಚೋಳ ಚತುರಂಗಬಲಂಗಳನ್
ಅಟ್ಟಿ ಮುಟ್ಟಿ ತಳ್ತ್
ಇಱವೆಡೆಗ ಓರ್ವರ್
ಅಪ್ಪೊಡಂ ಇದಿರ್ಚ್ಚುವ
ಗಣ್ಡರನ್ ಆಂಪೆವ್
ಎನ್ದು ಪೊಟ್ಟಾಳಿಸುವ
ಬೀ(ವೀ)ರರಂ ನೆಱೆಯೆ
ಕೋಣೆ(ಣ)ಮೆ ಚೋಳನೆ
ಸ(ಶ)ಕ್ತಿಯಾಗೆ ತಳ್ತ್
ಇಱದುದನ್ ಆವೆ(ಮೆ)
ಕಂಣ್ಡೆವ ಎನೆ ಮೆಚ್ಚದೊರ್
ಆರ್ ಸ್ಸಾಗರ ತ್ರಣೇತ್ರಂ
ನರಪತಿ ಬೆನ್ನೊಳ್
ಇೞದೊನ್ ಇದಿರ್ ಆಂತುದು
ವೈರಿಸಮೂದಂ ಇಲ್ಲಿ
ಮಚ್ಚರಿಸುವರ್ ಎಲ್ಲರುಂ
ಸೆರಗುವಾಳ್ದಪೋರ್
ಇಂತಿರೆನ್ ಎನ್ದು
ಸಿಂಗದ್ ಅಂತಿರೆ
ಹರಿ ಬೀ(ವೀ)ರಲಕ್ಷ್ಮಿ
ನೆರವಾಗಿರೆ ಚೋೞ[]
ಕೋಟೆಯ್ ಎಂಬ ಸಿಂಧುರದ
ಶಿರಾಗ್ರಮಂ ಬಿರಿಯೆ
ಪಾಯಿದಂ ಕಂದನೈಕ
ಸೂ(ಶೂ)ದ್ರಕಂ ಓಂ
ಸ್ವಸ್ತಿ ಶ್ರೀ ಎಱೆಯಪನ
ಮಗಂ ರಾಚಮಲ್ಲನಂ
ಬೂತುಗಂ ಕಾದಿ ಕೊನ್ದು
ತೊಂಬತ್ತಱು ಸಾಸಿರಮುಮಂ
ಆಳುತ್ತಿರೆ ಕನ್ನರದೇವ[ಂ]
ಚೋಳನಂ ಕಾದುವನ್ದು
ಬೂತುಗಂ ರಜಾದಿತ್ಯನಂ
ಬಿಸುಗೆಯೆ ಕಳ್ಳನಾಗಿ
ಗುರಿಗ್ ಇಱದು ಕಾದಿ
ಕೊಂದು ಬನವಸೆ ಪನಿಚ್ನಾರ್ಛಾಸಿರಮುಂ
ಬೆಳ್ವೊಲ ಮೂನೂರುಂ
ಪುರಿಗೆಱೆ ಕಿಸುಕಾಡ್
ಎಳ್ಪತ್ತುಂ ಬಾಘೆನಾಡ್
ಎಳ್ಪತ್ತುವ(ಮ)ಂ
ಬೂತುಗಂಗೆ ಕನ್ನರದೇವಂ
ಮೆಚ್ಚುಗೊಟ್ಟಂ
ಬೂತುಗನುಂ ಮಣಲರತನ
ಮುಂದೆ ನಿಂದ ಇಱದುದರ್ಕ್ಕೆ
ಮೆಚ್ಚಿ ಆತುಕೂರ್
ಪನ್ನೆರಡುಂ ಬೆಳ್ವೊಲದ
ಕೋಟೆಯೂರುಮಂ ಬಾಳ್ಗ[ಂ]
[ಮೆ]ಚ್ಚುಗೊಟ್ಟಂ
ಮಙ್ಗಳ ಮಹಾಶ್ರೀ
ENGLISH TRANSLITERATION
svasti sa(sha)kanri(nru)pa
kAlAtIta samvatsara sa(sha)taN.gaL eNTunUR
eLpatteraDaneya shau(sau)myam emba
samvatsaram pravarttisesvasti
amoghavariSadEva shrIpRuthuvivallabha
paramEshvara parama bhaTTAraka pAdapankajabhramaram
nRupatriNEtran AneveDeMgam
vanagajamallam kaccegam
kri(kru)SNarAjam
ShRimat kannaradEvam ...Lu(?)
vajam cOLarAjAdityana mEle [ba]ndu
takkOlalaDoL kAdi
kondu bijayam geyyutt
iLdu sva[sti]
[sa]tyavAkya
koNguNivarmma dharmmamahArAjAdhirAjam
kOLAlapuravarEshvaram nandagirinAtam
shrImat permmAnaDigaL nanneyagangam jaya[d u]ttaranga
ganga [gAM]gEya
ganga nArAyaN tan
ALu svasi sakala
lOka paritApAvihata {pra]bhAvatAri[ta]
ganga pravAhOdara
sAgaravamsha vaLabhipuravarEshvaran
udAr bhagIrathan iRivabeDengam
sA[gara]
triNEtram seNase mUgarivom
kadanaika sU[shU]drakam bUtugan
ankakAram maNalarata[mga]nuvaradoL mecci
bEDikoLL endoDe dayeya
meRevo[L] emba
kALiyam dayegeyy endu
koNDanA nAya[m]
kELalenAda beLatUra paDuvaNa
deseya moRadiyoL
piri[dum pa]nDige
viTToDe panDiyuM
nAyum oDa sattuvadarkkey
attukUroL callEshvarada
munde kallan
naDisi piriya keReya
keLage maLtikALangadoL irkka[rkha]nDuga
maNNam koTTar A
maNNan okkal nADan
ALvomn Uran
ALvor I maNNan aLidon
A nAy geyda
pApama[m] konDomn A sthAnaman
ALva goravan A
kallam pUjisade unDar
appoDe nAya
geyda pApamam konDa[n]
Om ULad idirAnta
cOLa caturanga balamgaLan
aTTi muTTi
taLt iRiveDeg Orvar
appoDam idirccuva
gandaran AMpev endu
poTTAlisuva bI[vI]raram neReye
kONe[Na]me cOLane sa[sha]ktiyAge taLt
iRidudan Ave[me] kandev
ene meccador
Ar ssAgara triNEtram
narapati bennoL
iLidon idir antudu
vairisamUdam illi
maccarisuvar ellarum seraguvALdapOr
intiren endu
singad antire hari
bI[vI]ralakSmi
neravAgire cOLana
kOTey emba sindhurada
shirAgramam biriye pAyidan kandanaika
sU[shU]drakam
O svasi shrIeReyapana magam rAcamallanam
bUtugam kAdi kondu
toMbattaRu sAsiramumam ALuttire kannaradEva[m]
cOLanam kAduvandu bUtugam
rAjAdityanam bisugaye kaLLanAgi gurig
iRidu kAdi kondu
banavse pannirchA[chcA]siramum beLvola
munUrum purigere mumnUrum
kisukAD eLpattum
bAgenAD eLpattuva[ma]m bUtugange
kannaradEvam meccugoTTam
bUtuganum maNalaratana munde nind iRidudarkke
mecci AtukUr
panneraDum beLvolada kOTeyUrumam
bALga[m] [me]ccugoTTam maNgaLa mahAsrI